‘Mentaal gebroken door milieu’

Oud-wielrenner Christophe Bassons fietste zonder doping en kreeg het daarover aan de stok met Lance Armstrong. Bassons staat niet te juichen bij diens terugkeer in het peloton.
Het was in de Tour de France van 1999 dat Lance Armstrong contact zocht met Christophe Bassons, de jonge Franse renner van de ploeg La Française des Jeux. Bassons had zijn ouders, zijn vriendin Pascale en zichzelf beloofd dat hij zou wielrennen zonder doping, en schreef daar frank en vrij over in een dagelijkse column in de Franse krant Le Parisien. Zonder namen te noemen beweerde Bassons met regelmaat dat doping deel uitmaakt van de reguliere wielrennerij. Tot ongenoegen van vrijwel al zijn collega’s, ook die uit zijn eigen ploeg. De wielersport had na de Tour de Dopage van 1998, met het schandaal van de betrapte Festina-ploeg, al genoeg problemen. Het was beter te zwijgen over doping, zo was de heersende moraal.
Die ochtend, in de etappe op weg naar Alpe d’Huez, kwam Lance Armstrong naast Bassons fietsen. Armstrong had een dag eerder de sleuteletappe naar Sestrières gewonnen en was net begonnen aan zijn zeven jaar durende heerschappij in de Tour. De Ierse journalist David Walsh reconstrueerde de dialoog tussen Armstrong en Bassons.
Armstrong: ‘Wat jij allemaal tegen journalisten zegt en schrijft over doping is niet goed voor de sport.’
Bassons: ‘Ik zeg wat ik denk en ik denk dat er nog steeds doping is in het peloton.’
Armstrong: ‘Je kunt beter naar huis gaan en een andere baan zoeken.’
Bassons: ‘Ik ga pas naar huis als ik iets heb kunnen veranderen. En ik blijf zeggen wat ik te zeggen heb.´
Armstrong: ‘Ah, fuck you.’
Het zou een twistgesprekje zijn met grote gevolgen. Wie zich de gramschap van Armstrong op de hals haalde, maakte het zichzelf en zijn ploeg erg moeilijk. Winnen tegen de zin van de oppermachtige Armstrong was ondoenlijk. De druk vanuit de wielerwereld werd de onbuigzame Bassons uiteindelijk te groot. In 2002 stopte hij, op zijn 28ste. Mentaal gekraakt door collega’s die zijn houding ten aanzien van doping niet pruimden en hem isoleerden. Vandaag de dag werkt Bassons in Bordeaux als sportleraar bij het ministerie van Sport en Jeugd, en als regionaal vertegenwoordiger van het Franse antidopingagentschap AFLD. Over de comeback die Lance Armstrong momenteel viert in Australië, komt hij telefonisch snel ter zake. ‘Niemand kan Armstrong verbieden weer te fietsen, maar voor mij hoeft het niet. Als het wielrennen een schone sport moet worden, kunnen we geen type als Lance Armstrong gebruiken. Boven Armstrongs hoofd hangt nog steeds de verdenking dat hij ook doping gebruikte. Er zijn sporen van epo gevonden in zijn urine uit de Tour van 1999’, zegt de oud-renner.
Door zijn dagelijks werk blijft Bassons op de hoogte van de stand van zaken in het wielrennen. Vorig jaar had hij hoop op een verandering ten goede, maar die hoop is inmiddels vervlogen. ‘Met de invoering van het biologisch paspoort worden renners regelmatig gecontroleerd. En de dopingbekentenissen van veel renners droegen bij aan een veranderende mentaliteit. Ze leken bereid opener te zijn. Maar later heb ik mensen gesproken die me vertelden hoe renners de nieuwe regels kunnen omzeilen en dat ook doen. De wet van de stilte geldt nog steeds, iedereen houdt zijn mond dicht over doping. Ik ben bang dat er niets is veranderd.’
Bassons hekelt ook de internationale wielrenunie UCI, die zich volgens hem laat leiden door politieke motieven en ook steeds Lance Armstrong de hand boven het hoofd heeft gehouden. ‘Vorig jaar werden de dopingcontroles in de Tour uitgevoerd door de AFLD en werden er prompt renners betrapt. Maar dit jaar zijn de controles weer in handen van de UCI, die minder nauw kijkt. De UCI is meer bezig met het imago van de sport dan met de waarheid. Iedereen speelt dat spel mee omdat niemand zijn baan kwijt wil.’
Bassons heeft zich niet afgekeerd van de sport, hij blijft zich met het dopingvraagstuk  bezighouden. ‘Ik doe nu veel aan preventie, ik geef voorlichting aan jonge sporters. Dat is de enige manier waarop we misschien op termijn iets kunnen veranderen aan de mentaliteit in het profpeloton. Ik ben daar niet optimistisch over, maar het is het proberen waard.’

Reacties: info@elshout.nu