De koning van Brazilië is opgestaan

Orde en rust wil Dom Pedro Gastão de Orleans e Bragança brengen. Dom Pedro Gastão is de kleinzoon van de vroegere keizer van Brazilië, Dom Pedro II. De eminente grijsaard Bragança, die met onder andere een paard en een papegaai van 46 jaar in een stadje vlak bij Rio de Janeiro woont, ziet de volksraadpleging van 21 april vol vertrouwen tegemoet. Die dag kunnen de Brazilianen zich uitspreken voor de terugkeer van de monarchie. De tachtigjarige Gastão de Orleans e Bragança werpt zich op als de nieuwe vorst.

Dom Pedro heeft alle deelstaten van Brazilië al bezocht om zoveel mogelijk mensen te overtuigen van wat hij te bieden heeft. Zijn boodschap is steevast dezelfde: de monarchie was een periode van grote rust in de Braziliaanse geschiedenis en in een monarchie gaan de mensen niet dood van de honger. ,,Tijdens het bewind van Dom Pedro II daalde de munt slechts een paar cent in waarde’’, vertelt hij. Brazilianen die op reis gingen, wisselden eerst een zak met goud bij de bank in voor bankbiljetten. ,,Met al dat zware materiaal kan een mens nu eenmaal niet uit de voeten."

Met name in de kazernes slaat de campagne van Dom Pedro Gastão aan. ,,Wij zullen onvermoeibaar strijden voor de monarchie’’, beloofde generaal Pedro Luis de Araujo Braga. Hoge officieren sloten zich daarbij aan. Vooral bij de marine, van oudsher het meest elitaire onderdeel van de Braziliaanse krijgsmacht, heeft de beoogde koning veel aanhang.

Dom Pedro heeft de wind mee. In 1988 besloot de grondwetgevende vergadering dat er in 1993 gestemd zou worden over de toekomstige bestuursstructuur van het land. Te kiezen valt uit het huidige presidentiële systeem, een parlementaire democratie met een president als staatshoofd of een constitutionele monarchie.

In 1988 was er echter nog nauwelijks sprake van een opleving van koningsgezinde gevoelens. Er was wel hoop op betere tijden, want de presidentsverkiezingen van 1989, de eerste echt vrije stembusslag na 29 jaar militair bewind, lagen in het verschiet. Dat was een reden voor optimisme. Maar de winnaar van die verkiezingen, Fernando Collor de Mello, bleek corrupt en het optimisme verdween. Het imago van de Braziliaanse politici liep eens te meer een deuk op. Dom Pedro doet daar zijn voordeel mee en hij vindt een gewillig gehoor.

Iedere Braziliaan kan zich gemakkelijk herkennen in Dom Pedro's voor de hand liggende aanklacht tegen de huidige machthebbers: ,,Ons land is rijk, het volk is goed, maar we leven toch in een chaos. Nooit was Brazilië er slechter aan toe dan nu.’’

Cunha Bueno, afgevaardigde in het congres, heeft zich achter deze boodschap geschaard. Hij voert de monarchisten aan in hun campagne. Volgens Bueno is een koning hard nodig om ,,de Brazilianen tegen hun regering te beschermen.’’ Daarbij komt dat een koning veel goedkoper is dan een president. ,,We betalen nu pensioen aan zeven ex-presidenten. En een president moet ervoor zorgen dat hij in een paar jaar binnen is omdat zijn ambtstermijn nu eenmaal niet oneindig is’’, stelt Bueno. Waarmee hij maar wil zeggen dat iedere president nogal gemakkelijk in de verleiding kan komen zichzelf te verrijken middels corruptie. Een koning zal daar minder last van hebben.

Uit Alerta 1993